ทำความเข้าใจ NPK ว่ามีความสำคัญอย่างไรต่อการเจริญเติบโตของกัญชา
NPK ตามที่เราทราบกันดีก็คือ ไนโตรเจน, ฟอสฟอรัส และ โพแทสเซียม ทั้ง 3 เป็นกุญแจสำคัญที่จะทำให้พืชเจริญเติบโต แข็งแรง และให้ดอกที่มีคุณภาพสูง การจัดการระดับสารอาหารจึงมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตเป็นอย่างย่ิง โดยเราอาจจะใช้ปุ๋ยเคมี หรือปุ๋ยอินทรีย์ก็ได้
อะไรคือ NPK?
NPK คือสูตรสารอาหารหลักพื้นฐานของกัญชา และพืชชนิดอื่นๆ ล้วนแล้วต้องการมันเพื่อการเจริญเติบโตและมีชีวิต ประกอบด้วย ไนโตรเจน(N), ฟอสฟอรัส(P) และ ไพแทสเซียม(K)
สารอาหารที่พืชต้องการพบได้ในปุ๋ยทุกชนิดโดยอาจจะมีอัตราส่วนที่แตกต่างกันไป ทั้งสามองค์ประกอบต้องมีปริมาณที่สมดุลกัน แต่อาจจะเป็นการยากที่จะคำนวณค่าที่แน่นอน
ทำไม NPK ถึงสำคัญ?
กัญชาเป็นพืชที่ต้องการ ไนโตเจน, ฟอสฟอรัส และ โพแทสเซียม ตลอดวงจรชีวิตของกัญชาซึ่งต้องมีความสมดุลเพื่อให้กัญชาเจริญเติบโตได้ดี
ไนโตรเจน: ถึงแม้ว่าจะมีอยู่โดยทั่วไปในอากาศ แต่พืชจะไม่สามารถดูดซับจากอากาศได้(ยกเว้นพืชตระกูลถั่ว) แต่ต้องอาศัยรากเป็นตัวดูดซับจากดิน และเป็นสารอาหารหลักในช่วงที่ต้นกัญชากำลังเติบโตสร้างใบ
ไนโตรเจนมีความสำคัญต่อการผลิตคลอโรฟิลล์ซึ่งพืชใช้ในการแปลงคาร์บอนไดออกไซด์ (หรือ CO2) จากบรรยากาศสู่กลูโคสเพื่อใช้เป็นพลังงานในการเติบโตของเชื้อเพลิง แหล่งที่มาตามธรรมชาติของไนโตรเจนรวมถึงสัตว์โดยผลิตภัณฑ์ เช่นมูลสัตว์จากสัตว์ปีกหรือเลือดป่น
ฟอสฟอรัส: ซึ่งแตกต่างจากไนโตรเจนฟอสฟอรัส ซึ่งหายากในรูปแบบตามธรรมชาติในสภาพแวดล้อมส่วนใหญ่เป็นเพราะมันทำปฏิกิริยาสูงต่อสารอื่น ๆ ฟอสฟอรัสมีความสำคัญต่อการพัฒนาของรากที่แข็งแรง
ระยะที่กัญชามีออกดอกมักจะต้องการฟอสฟอรัสเพิ่มขึ้น นั่นทำให้เราต้องเพิ่มปริมาณการให้ฟอสฟอรัสในช่วงออกดอก
โพแทสเซียม: เช่นเดียวกับไนโตรเจนและฟอสฟอรัส โพแทสเซียมช่วยเสริมการเผาผลาญของพืช มีความจำเป็นสำหรับการสังเคราะห์ด้วยแสง และการผลิตโปรตีนที่สำคัญของพืช นอกจากนี้ยังช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของพืช ช่วยให้ต้านทานศัตรูพืชการติดเชื้อและโรคมากขึ้น เช่นเดียวกันโพแทสเซียมมันเป็นสารที่ทำปฏิกิริยากับสารอื่น และมักจะไม่พบในรูปแบบธรรมชาติในดินโดยทั่วๆไป
ในขณะที่ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และโพแทสเซียม มีความสำคัญตลอดวงจรการเจริญเติบโตของกัญชา อัตราส่วนที่พืชต้องการสารอาหารเหล่านี้เปลี่ยนแปลงไปขึ้นอยู่กับว่าช่วงเวลาใดของวงจรการเจริญเติบโตของกัญชา
ตัวอย่างเช่น ช่วงที่เป็นต้นกล้ากัญชาต้องการสารอาหารที่แตกต่างกับ ช่วงที่กำลังจะเริ่มออกดอก ต่อไปนี้เป็นแนวทางพื้นฐานสำหรับความต้องการ NPK ของพืชกัญชาในระยะต่าง ๆ ของวงจรการเจริญเติบโต:
เราจะใช้ NPK กับกัญชาเมื่อไหรอย่างไร?
NPK สำหรับระยะที่กำลังเจริญเติบโตสร้างใบและลำต้น
ช่วงนี้สามารถแบ่งออกเป็น 3 ระยะคือ ต้นกล้า, ต้นอ่อนระยเริ่มแรก และต้นโตระยะกลาง
ระยะที่เป็นต้นกล้าชุดใบที่ 1 หรือ 2 ต้องการสารอาหารหลักที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตยังไม่มากโดยปกติจะต้องการในอัตราส่วน 2:1:2
เมื่อต้นกล้าพัฒนาจนใบอย่างต่ำ 5 แฉก ในต้อนนี้เราต้องเพิ่มปริมาณสารอาหารซึ่งจะเป็นช่วงเริ่มแรกในการเจริญเติบโต โดยปกติจะมีอัตราส่วน 4:2:3 ในช่วงนี้ต้องการปริมาณไนโตรเจนสูงเพื่อใช้ในการสร้างใบ
ต้นโตระยะกลาง ในระยะนี้ต้องเพิ่มสารอาหารเป็นพิเศษเนื่องจากจะเป็นช่วงที่กัญขาเจริญเติบโตเร็ว อัตราส่วน 10:5:7
ท่ายที่สุดหลังจากกัญชาเจริญเติบโตเต็มที่จะเป็นช่วงสัปดาห์สุดท้ายก่อนออกดอก ต้องลดปริมาณไนโตรเจนลงประมาณ 25% เปลี่ยนอัตราส่วนเป็น 7:7:7 เพื่อช่วยให้เปลี่ยนแปลงไปสู่ระยะเป็นดอก
NPK ระยะเป็นดอก
เช่นเดียวกับระยะต้นเจริญเติบโต ระยะเป็นดอกกัญชาต้องการสารอาหารที่แตกต่างออกไป
ในช่วงแรกของระยะนี้ต้องเพิ่มปริมาณฟอสฟอรัสให้มากขึ้นอัตราส่วน 5:10:7 ตลอดระยะนี้ต้องคงระดับการให้ฟอสฟอรัสเพื่อช่วยในการสร้างดอก เมื่อดอกออกมาในระยะกลางให้ปรับอัตราส่วนเป็น 6:15:10
ท่ายที่สุดให้ลดปริมาณสารอาหารลงในระยะสุดท้ายของการเป็นดอกสัปดาห์สุดทาย อันตราส่วน 4:10:7 จนไปถึงการระยะเก็บเกี่ยว
ต่อไปเรามาดูว่าธาตุอาหารพืชในธรรมชาติ จะหาได้จากที่ไหน
ธาตุอาหารพืชในธรรมชาติ
ไนโตรเจน
ในพืช : ส่วนสีเขียวเข้มแก่จัดของพืชทุกชนิด ได้แก่ ต้นถั่วทุกชนิด,ก้ามปู,พุทรา,มะขามเทศ,มัยราบ,ทองหลาง,กระถินทุกชนิด,โสนทุกชนิด,สาหร่ายน้ำจืดทุกชนิด
ในสัตว์ : เมือก,คาว,เลือด,เนื้อสดๆจากปลาที่ยังมีชีวิต
ในน้ำ น้ำฝน,น้ำค้าง,น้ำในแหล่งธรรมชาติ
ฟอสฟอรัส
ในพืช : รากสดแก่จัด,เมล็ดในสดแก่จัด,ใบแก่ชะอม,ขจร,ถั่วพู,กระถิน,มะระ,บัวบก,ผักบุ้งจีน,สะระแหน่,หน่อไม้ฝรั่ง,งาดำ,ถั่วดำ,ถั่วลิสง,ถั่วเหลือง,เมล็ดบัว,ลูกเดือย,ดอกตูมและเกสรสาหร่ายทะเล
ในสัตว์ : เกล็ด,ก้าง,กระดูกปลาทะเลสด/แห้ง/เก่า/ใหม่
ในอาหารคน : มัสตาส,นมผงขาดมันเนย,เนยแข็ง,ลูกชิ้นกุ้ง,กะปิเคย
โปแตสเซี่ยม
ในพืช : เปลือกและเนื้อของผลไม้รสหวานสนิทแก่จัด สุกงอมจนออกกลิ่นฉุนเหมือนฟอสฟอรัส ผลดิบแก่จัด เช่น ฟักทอง,แตงทุกชนิด,กระเจี๊ยบ,พริกสด,มะเขือพวง ผักสด เช่น บล็อกโคลี่,ผักกาดขาว,ผักกาดหอม,ป๊วยเล้ง เปลือกสด/แห้ง/ใหม่ของผลไม้รสหวาน เช่น ทุเรียน,กล้วย,มะละกอ (ยกเว้นมังคุดและเงาะ)
ในสัตว์ : เนื้อสดสัตว์น้ำจืด/ทะเล,เครื่องในสัตว์บก/ทะเล
แคลเซี่ยม
ในพืช : ผักผลสดแก่จัด เช่น ถั่วลันเตา,กระเจี๊ยบ,แตงดิบทุกชนิด,มะขามเทศมัน,กระถิน,มะระ,งาดำ ผักใบสดแก่จัด เช่น คะน้า,โขม,กะเฉด,บล็อกโคลี่,ยอดปอ,ใบแก่ฟักทอง ผลดิบสดแก่จัดรสฝาดยังไม่สุก เช่น ฝรั่ง,อะโวคาโด,ผล/เมล็ดแตงแก่สดทุกชนิด,เมล็ดถั่วเขียว,มะขามเทศฝาด,มะขามป้อม,ขุยมะพร้าว
ในสัตว์ : เกล็ด,ก้าง,กระดูกของปลาสดมีชีวิต,เปลือกไข่,เปลือกหอยสด/แห้ง/เก่า/ใหม่,นมสดรีด ใหม่,กุ้งฝอยสด/แห้ง,หอยจูน,หอยทราย
ในอาหารคน : นมพร่องมันเนย,เนยแข็ง,ผงกหรี่,ไข่สด
ในธรรมชาติ : ยิบซั่มธรรมชาติ,ปูนหินเผา,ปูนเปลือกหอยเผา
แม็กเนเซียม
ในพืช : เปลือก,ใบ,ตา ต้นสีเขียวเข้มแก่จัด,เมล็ดในสดแก่จัด,เนื้อ/เปลือกผลไม้สดแก่จัดสุกงอมรสหวานอมเปรี้ยว เช่น สับปะรด,สตรอเบอรี่,มะเฟือง,ระกำ,สละ,เชอรี่,มะเขือเทศ
ในสัตว์ : เกล็ด,ก้าง,กระดูกสัตว์สด/แห้ง-ใหม่/เก่า
ในธรรมชาติ : ปูนมาร์ล,โดโลไมท์
กำมะถัน
ในพืช : พืชสด/แห้งแก่จัดที่มีกลิ่นฉุน เช่น หอมแดง,หอมหัวใหญ่,กระเทียม,คึนฉ่าย,ผักชี,สะตอ,พริก
ในสัตว์ : เมือก/เลือด/เนื้อสดใหม่จากปลาทะเลที่มีชีวิต
ในอาหารคน : ไข่สด
ในธรรมชาติ : ยางติดเปลือกมังคุด,กำมะถันผง
เหล็ก
ในพืช : ตาที่กำลังอั้นเต็มที่,ยอดอ่อน,เนื้อ/ใบสดแก่จัดของฟักทอง,ฟักเขียว,เผือก,กะเฉด,ผลพริกสด, ยอดปอ,มะเขือพวง,เมล็ดถั่วแขกแห้ง,เมล็ดบัว,เมล็ดกระถิน,ถั่วลิสง,ลูกเดือย,ยอดขี้เหล็ก,ผักกูด,เห็ดหูหนู,มัสตาด,จมูกข้าว
ในสัตว์ : เมือก-เลือด-เครื่องในสดจากปลาทะเลมีชีวิต,นมสดสัตว์รีดใหม่
ในอาหารคน : มาสตาด,นมกล่องจืด/เปรี้ยว,ไข่สด
ทองแดง
ในพืช : ส่วนสีเขียวสดแก่จัด,เมล็ดในสดแก่จัด,พืชตระกูลถั่ว
ในสัตว์ : เครื่องในสดจากปลาทะเลมีชีวิต
สังกะสี
ในพืช : หัวสดแก่จัดเป็นเสี้ยนกินไม่ได้ เช่น ไชเท้า,แครอท,มันเทศ,มันแกว
ในสัตว์ : เครื่องในสดจากปลาทะเลมีชีวิต
แมงกานีส
ในพืช : มะเขือเทศสุก,ผลตำลึงสุก,ผลวัชพืชสุก
ในสัตว์ : เครื่องในสดจากปลาทะเลมีชีวิต
โมลิบดินั่ม
ในพืช : เมล็ดอ่อน,ส่วนที่เป็นน้ำหรือเยื่อเจริญของพืช
โบรอน
ในพืช : ผลอ่อน-ใบอ่อน-ยอดอ่อน-รากอ่อน ลักษณะกรอบ เปราะ,เด็ดได้ด้วยมือ เช่น ผล/ยอดแตง-กะเฉด ตำลึง-ผักบุ้ง
โซเดียม
ในสัตว์ : เครื่องในสด/ใหม่จากปลาทะเลมีชีวิต,มูลควายในธรรมชาติ เกลือสมุทร
คาร์บอน
ในสารธรรมชาติ : แกลบดำ,ถ่าน,ขี้เถ้า,ควันไฟ
จิ๊บเบอเรลลิน
ในพืช : เมล็ดเริ่มงอก,น้ำมะพร้าวอ่อน,ผลอ่อนของผลไม้ที่มีลักษณะยาว,ยอดอ่อนพืชเด็ดได้ด้วยมือ,เถาบอระเพ็ดช่วงความสูง 1 เมตร.แรกจากพื้น,เปลือกสดปลายกิ่งส่วนที่เป็นสีเขียวขณะมีผลแก่
ไซโตคินนิน
ในพืช : หัวไชเท้า,ผักปรัง,ข้าวโพดหวาน,ข้าวระยะน้ำนม,โสมไทย,หน่อไม้ฝรั่ง,แป้งในพืชหัวระยะกำลัง เจริญเติบโต
ในสัตว์ : สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง เช่น กุ้ง,เคย,ปู,หนอน,แมลง,ไส้เดือน,กระดอกเต่า/ตะพาบ,ปลิงทะเล/น้ำจืด,ลิ้นทะเล,รกสัตว์,ไข่อ่อน
อะมิโน-โอเมก้า
ในสัตว์ : เครื่องในสัตว์ทะเลสดมีชีวิต,หนอน,เนื้อปลาทะเลสด
ในอาหารคน : ไข่สด-นมสด
เอ็นเอเอ
ในพืช : หัวกวาวเครือขาวสดแก่จัด
พาโคลบิวทาโซล
ในพืช : เหง้าตำลึงสดแก่จัดเป็นเสี้ยน,ใบข่อยสดแก่จัด,หัวสดแก่จัดจนเนื้อเป็นเสี้ยนกินไม่ได้ เช่น หัวไชเท้า,มันเทศ,มันแกว
วิตามิน บี.
ในพืช : จมูกข้าว,รำละเอียด,ในอาหารคน ,ไข่สด
วิตามิน อี.
ในพืช : เมล็ดทานตะวัน,น้ำมันพืช,แตงกวา
ในอาหาร : คนไข่สด,ในสัตว์,หนังปลาสดใหม่
ตารางเปรียบเทียบปริมาณ N P K จากวัสดุเกษตรต่างๆ
แหล่งที่มาของข้อมูล
https://www.cannabis.info/en/blog/18345-understanding-n-p-k-growing
http://www.kasetporpeang.com/forums/index.php?topic=66325.msg1479591#msg1479591